تاریخچه شمع در 5000 هزار سال پیش
هرچند که گفته میشود اولین شمع ها توسط مصریان و در حدود 3000 سال پیش از میلاد مورد استفاده بوده است، اما تاریخچه شمع به زمان های خیلی دور، در میان رومیان و آتروسک ها باز میگردد. شمع های اولیه چندان شباهتی به شمع های امروزی نداشتند و در واقع مشعل هایی متشکل از یک تکه نی و پیه حیوانات بودند.
استفاده از شمع به بیش از 5000 سال پیش باز میگردد زمانی که انسانها از آن برای روشنایی و تزیین جشن‌ها و مراسمات خود بهره می‌جستند. اسناد تاریخی از ساخت نخستین شمع‌ها، از طریق خیساندن مغز نی در چربی آب شده حیوانات، توسط مصریان باستان خبر داده‌اند. البته این شمع‌ها مانند شمعهای امروزی فتیله نداشتند.
شمع مومی مشابه شمع های امروز را برای اولین بار فنیقی‌ها ساختند. در قرن هجدهم شمع از روغن سر نهنگ ساخته می‌شد و چون روشنایی این شمع که معروف به شمع کافوری بود خوب و ثابت بود، بعداً به عنوان واحد روشنایی انتخاب گردید. در سال ۱۸۲۳ شمعهای گچی و پارافینی نیز به بازار آمدند .
سازندگان این دو شمع دو مخترع فرانسوی به نام سیمونن (Simonin) و مانژو (Manjot) بودند.
پیشرفت های شمع سازی در قرن 19
اساسی ترین پیشرفت ها در شمع سازی که صنعت شمع سازی امروز را هم تحت الشعاع قرار داده در قرن 19 صورت گرفت. برای اولین بار در سال 1820 یک شیمی دان فرانسوی میشل به نام اوژن شورول کشف کرد که چگونه اسید استئاریک را از اسیدچرب حیوانات جدا کند.
این موضوع دست یافتن به موم های ستر (استئارین) را رقم زد، موم هایی سخت تر و پایدارتر که از سوخت تمیزتری برخوردار بودند و مورد استفاده عموم مردم قرار گرفتند.
در همین سده، یک فرانسوی بااستفاده از فتیله مشکل نامنظم سوختن شمع ها را برطرف کرد و همین مسئله باعث شد تا استفاده از شمع آسان تر شود. اما با توجه به اینکه ساخت شمع فقط با دست صورت می گرفت، تولید آ ن بسیار محدود بود.
در سال 1834 مخترعی به نام ژوزف مورگان تحول بزرگی را در شمع سازی رقم زد. او ماشینی اختراع کرد که قادر بود در یک ساعت 1500 شمع تولید کند. از آن پس شمع یه عنوان یک کالای مقرون به صرفه در تولید انبوه وارد بازار مصرف شد.
صنعت شمع سازی
16 سال پس از اختراع ژوزف مورگان، جدی ترین تحول در تاریخ شمع سازی رخ داد. در سال 1850 میلادی پارافین ها از تصفیه نفت خام بدست آمدند. پارافین، ماده ای بدون بو با رنگ آبی مایل به سفید که سوخت تمیزی داشت و به لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه بود، به بازار عرضه شد و تنها ضعف آن نقطه ذوب پایینش بود که این مورد نیز به سرعت و با اضافه کردن اسید استئاریک سخت تر برطرف شد. .
شمع های تولید شده از پارافین به دلیل قیمت پایین و نداشتن بوی نامطبوع در هنگام سوخت رواج بسیاری یافتند اما اختراع برق نیاز افراد به شمع را به صورت چشمگیری کاهش داد؛ تا جایی که تنها در مناطق دور افتاده و محروم از آن استفاده می شد.
شمع در ایران
از شمع یا به فارسی سپندار، به‌منظور یک منبع نور و بعضی اوقات برای تولید گرما استفاده میشود و شامل یک ریسمان یا یک فتیلهٔ جاسازی‌شده و یک توده جامد از سوخت (معمولاً موم) است. امروزه اکثر شمع‌ها از پارافین ساخته می‌شوند.
قبل از ظهور برق، شمع و چراغ‌های نفتی برای روشنایی استفاده می‌شدند. اما امروزه از شمع برای روشنایی اضطراری در هنگام قطع برق یا برای ایجاد یک محیط رمانتیک و در مراسم مذهبی نیز استفاده میشود (به عنوان مثال در رسوم ازدواج ایرانی آینه و شمعدان یک عضو جدا نشدنی سفره ی عقد بوده است.
با اینکه امروزه لامپ‌های الکتریکی تأمین کننده روشنایی مورد نیاز ما در شب هستند تولید شمع در جهان افزایش یافته و این به دلیل کاربردهای جذاب شمع است.
